Υπουργείο Παιδείας: Το μεγαλείο της αυθαιρεσίας και του… αγγλοσαξονικού χιούμορ!
Του Δημήτρη Μάρδα
Καθηγητή Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του ΑΠΘ
Σε όλα τα παν/μια της χώρας υλοποιούνται προγράμματα πρακτικής άσκησης, με αντικείμενο την ολιγόμηνη απασχόληση φοιτητών και φοιτητριών σε διάφορες επιχειρήσεις, Επιμελητήρια κ.λπ.
Πλην της πρακτικής άσκησης των φοιτητών(τριών), το πρόγραμμα επιτρέπει και ένα άλλο σύνολο δράσεων που το εμπλουτίζουν. Έτσι, προβλέπει, εκτός των άλλων, δράσεις εξωστρέφειας, όπως λόγου χάρη τη συμμετοχή των διδασκόντων που ασχολούνται με την άσκηση σε διεθνή συνέδρια.
Το πρόγραμμα του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του ΑΠΘ πρόβλεπε στην αρχική του πρόταση, τη συμμετοχή διδασκόντων σε τρία διεθνή συνέδρια. Το Υπουργείο Παιδείας αποδέχθηκε το 2009 όλη την πρόταση με τον προϋπολογισμό της (μαζί και αυτόν των συνεδρίων) με σχεδόν καμία περικοπή, κάτι που σπανίζει!.
Πριν λίγο καιρό, ένα κλιμάκιο εποπτών από το Υπουργείο Παιδείας επισκέφθηκε το ΑΠΘ για να ελέγξει τη νομιμότητα και τη σκοπιμότητα των δαπανών του προγράμματος για όλα τα Τμήματά του, όπως συνηθίζεται.
Χωρίς να δοθεί μια λογική εξήγηση και κάποια επαρκής ερμηνεία –πλην μιας μόνο περίπτωσης και αυτή υπό προϋποθέσεις– οι επόπτες απέρριψαν όλες τις δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν για όλα τα ανωτέρω διεθνή συνέδρια, αν και αυτές, όπως προαναφέρθηκε, είχαν εγκριθεί δυο χρονιές πριν από τους συναδέλφους τους στο Υπουργείο, κατά την αποδοχή όλου του προγράμματος.
Σημειώνεται ότι δεν υπήρχε η παραμικρή υπέρβαση στις προϋπολογισθείσες δαπάνες και οι παρουσιάσεις στα συνέδρια επικέντρωναν την προσοχή τους μόνο στις δράσεις και τα αποτελέσματα του προγράμματος. Παρά τις ενστάσεις εκ μέρους του επιστημονικά υπευθύνου, οι ελεγκτές επέμεναν στις θέσεις τους.
Το ΑΠΘ αποφάσισε, κακώς βέβαια, να επιστρέψει τα χρήματα που αφορούσαν στις δαπάνες για τα εν λόγω συνέδρια, αφήνοντας λοιπόν την αυθαίρετη κρίση των εποπτών να μεγαλουργεί. Δεν έχει σημασία το γεγονός ότι το εν λόγω ποσό των χρημάτων ήταν πολύ μικρό (3,0 χιλ ευρώ) αν όχι ασήμαντο στο σύνολο του προγράμματος (4,5 εκ. ευρώ). Σημασία έχει το γεγονός ότι αποδεχθήκαμε την αυθαίρετη κρίση κάποιων γραφειοκρατών.
Από τη στιγμή που εγκρίθηκαν οι συγκεκριμένες δράσεις και οι δαπάνες τους ως είχαν, από τις σχετικές επιτροπές αξιολόγησης του προγράμματος του Υπουργείου Παιδείας και από τη στιγμή που δεν υπήρχε η παραμικρή υπέρβαση δαπανών, οι εν λόγω δράσεις μπορούσαν να πραγματοποιηθούν. Κατ’ άλλους, υποχρεωτικά έπρεπε να λάβουν χώρα, καθώς οι συγκεκριμένες δράσεις εξωστρέφειας, ήταν μέρος της βαθμολογίας του προγράμματος κατά την έγκρισή του. Μη υλοποίηση των δράσεων αυτών, ενείχε άλλους κινδύνους αναφορικά με την αθέτηση δεσμεύσεων που πήγαζαν από το πρόγραμμα.
Όταν μια δράση πληροί τα όσα ρητά προβλέπονται και γίνονται αποδεκτά εξαρχής, ουδείς επόπτης έχει το δικαίωμα να ανατρέπει εγκριθείσες δαπάνες προϋπολογισμών καθ’ όλα νόμιμες και σκόπιμες.
Όταν ποτέ βρεθεί ένας Υπουργός Παιδείας, ο οποίος θα οργανώσει τις υπηρεσίες του Υπουργείου του κατά τα προβλεπόμενα διεθνώς, τότε θα έχουμε και μια άλλη οργάνωση στην παιδεία! Όλα τα ανωτέρω βέβαια –αν και είναι σταγόνα στο ωκεανό– αντανακλούν τις αρχές και αξίες που οφείλουν να διακρίνουν τους πολιτικά ιστάμενους σε κάθε Υπουργείο.
Οι τελευταίες όμως δείχνουν συχνά, το κατά πόσο η τέχνη της διοίκησης είναι απόκτημα του όποιου Υπουργού.
Από την άλλη, αστεία παραδείγματα δείχνουν ίσως και κάποιες άγνωστες αλλά ευτράπελες πτυχές του εν λόγω Υπουργείου. Πρόσφατα σε σχέδιο Νόμου του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης για τα ζώντα ζώα και ειδικότερα για τις ζωοτροφές και την υγεία και προστασία των ζώων, ενσωματώθηκαν κάποιες ρυθμίσεις για τους Πανεπιστημιακούς!.
Συχνά το χιούμορ του Υπουργού Παιδείας βρετανικής ίσως προελεύσεως, δεν γίνεται αντιληπτό, αλλά κάθε λογικός συνειρμός που πηγάζει από την συνύπαρξη δυο ετερογενών υποκειμένων (ζώων και πανεπιστημιακών) σε ένα Νόμο, εύλογα προκαλεί τουλάχιστον μειδιάματα!.
