του Γιώργου Χριστοδούλου *
Η βιβλιοθήκη είναι ένας κοινωνικός χώρος πολιτισμού που μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη δύσκολη κοινωνική (οικονομική) κρίση. Στην πλήρη και πραγματική λειτουργία της ξεπερνά τα όρια μίας στατικής συλλογής βιβλίων και γίνεται θύλακας πνευματικής καλλιέργειας, οργανωτής πολιτιστικών γεγονότων, υποστηρικτής της εκπαιδευτικής διαδικασίας, σημείο εκπαίδευσης σε νέες τεχνολογίες, φιλόξενος χώρος πρόσβασης στο διαδίκτυο και σε ηλεκτρονικές πηγές.
Δίνει έτσι τη δυνατότητα ίσης πρόσβασης στην πληροφορία σε όλους τους πολίτες αμβλύνοντας τις κοινωνικές διαφορές. Γιατί, δεν είναι λίγοι οι συνδημότες μας που στερούνται σήμερα της δυνατότητας πρόσβασης στο διαδίκτυο. Στη σημερινή κοινωνία του διαδικτύου οι πολίτες διαχωρίζονται πλέον ταξικά και με βάση την πρόσβασή τους στην πληροφορία, σε Πληροφοριακά πλούσιους και Πληροφορικά φτωχούς.
Μέχρι σήμερα δεν έχει δοθεί η απαραίτητη προσοχή και υποστήριξη από το Δήμο στις βιβλιοθήκες για την οργάνωσή, τον εκσυγχρονισμό, την κατάλληλη στέγασή τους και τη στελέχωσή τους με εξειδικευμένο προσωπικό. Οι βιβλιοθήκες του Δήμου Θερμαϊκού σήμερα βρίσκονται σε εμβρυακό στάδιο. Στεγασμένες σε ακατάλληλους, ανεπαρκείς ή μη προσβάσιμους χώρους. Χωρίς σύγχρονη ηλεκτρονική οργάνωση και ψηφιακές συλλογές βασισμένες σε διεθνή πρότυπα.
Παρά τις φιλότιμες προσπάθειες του ελάχιστου προσωπικού (ενός), χωρίς επαγγελματία βιβλιοθηκονόμο, οι Βιβλιοθήκες του Δήμου Θερμαϊκού ουσιαστικά είναι ημιενεργές κι αφανείς. Θα ήταν περιττό να μπούμε σε σύγκριση με άλλες δημοτικές βιβλιοθήκες, είμαστε με διαφορά στη χειρότερη θέση.
Όμως, ακόμη και στη σημερινή δύσκολη οικονομική συγκυρία πολλά μπορούν να γίνουν. Κύρια σήμερα, η τεχνολογία δίνει τη δυνατότητα καλύτερης οργάνωσης και πρόσβασης στις συλλογές των βιβλιοθηκών. Όπως για παράδειγμα, με δωρεάν προγράμματα (λογισμικά ανοιχτής πρόσβασης) και με την απαραίτητη τεχνογνωσία οι βιβλιοθήκες μπορούν να αποκτήσουν σύγχρονο ενιαίο ηλεκτρονικό κατάλογο, με ψηφιακό περιεχόμενο και πρόσβαση όλων των δημοτών μέσω διαδικτύου. Επιπρόσθετα, στον ενιαίο κατάλογο μπορούν να ενσωματωθούν και οι βιβλιοθήκες των σχολείων και των πολιτιστικών συλλόγων του Δήμου μας. Έτσι, θα δημιουργηθεί μία μεγάλη ιδεατή βιβλιοθήκη, διάσπαρτη σε όλο το Δήμο. Τα οφέλη απ’ αυτή την οργάνωση θα είναι πολλαπλά: ο δημότης θα μπορεί να εντοπίσει βιβλία μέσω διαδικτύου και να τα δανειστεί, όπου κι αν βρίσκονται. Παράλληλα, οι μικρές και μεγάλες βιβλιοθήκες των σχολείων, και των πολιτιστικών συλλόγων, θα ωφεληθούν οργανωτικά και θα αξιοποιηθούν συνολικά.
Βέβαια, σημαντικός και απαραίτητος παράγοντας στην επιτυχία κάθε τέτοιας προσπάθειας είναι το ανθρώπινο δυναμικό που θα στελεχώσει και θα υποστηρίξει μία τέτοια προσπάθεια (Υπάλληλοι αλλά και εθελοντές).
Συνοπτικά τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα της δράσης θα είναι:
- Οργάνωση και προβολή του υπάρχοντος υλικού σε οποιοδήποτε σημείο του Δήμου κι αν βρίσκεται («Γνωρίζω τι έχω»)
- Πρόσβαση στο επιθυμητό βιβλίο
- Ταυτόχρονη ηλεκτρονική πρόσβαση σε συλλογές σχολείων και συλλογής Δημοτικής Βιβλιοθήκης
- Εισαγωγή νέων προσκτήσεων (βιβλίων ή άλλου υλικού) κάθε σχολείου στην κοινή Βάση Δεδομένων (καταλογογράφηση) με την κεντρική εποπτεία βιβλιοθηκονόμου.
- Υποστήριξη στο έργο των εκπαιδευτικών
- Διεξαγωγή μαθημάτων με παράλληλη χρήση της βιβλιοθήκης του σχολείου
- Τόνωση της αναγνωστικής συμπεριφοράς των μαθητών αλλά και του συνόλου των κατοίκων του Δήμου.
*Ο Γιώργος Χριστοδούλου είναι Καθηγητής Εφαρμογών στο Τμήμα Βιβλιοθηκονομίας και Συστημάτων Πληροφόρησης του ΑΤΕΙΘ, Υποψήφιος με το συνδυασμό “Θερμαϊκός Συμπολιτεία αλληλεγγύης και ανατροπής
